Zanurzeni w tajemnicy paschalnej: Światło i Słowo

W Wielką Sobotę oczekujemy na wieczorną Wigilię Paschalną po zachodzie słońca. Wigilia Paschalna jest świętowaniem Zmartwychwstania Pana. Przed południem idziemy do kościoła, aby zwyczajowo poświęcić koszyczek z potrawami na stół wielkanocny, które będziemy spożywać w Niedzielę Zmartwychwstania. Jednak jest to obrzęd drugorzędny w stosunku do pierwszoplanowych sakramentów paschalnych: chrztu z bierzmowaniem i Eucharystii. Ten posiłek wyraża po prostu świętowanie i przedłużenie radości Paschalnej. Kościół w Wielką Sobotę nie nakazuje postu, ale zachęca do niego w intencji wybranych, tych którzy w czasie Wigilii Paschalnej przyjmą sakramenty wtajemniczenia chrześcijańskiego.

Wigilia Paschalna składa się z Liturgii Światła, Liturgii Słowa, Liturgii chrzcielnej i Liturgii eucharystycznej. Liturgia Światła wydobywa i wprowadza nas w kontrast światła i ciemności; światłości, która zwycięża ciemność. W czasie Wielkiego Piątku słońce zachodzi, „w chwili śmierci Chrystusa, mrok ogarnął całą ziemię”, abyśmy mogli o poranku Zmartwychwstania doznać światłości.

Potrzeba wierzyć w potęgę chrztu, bo to jest śmierć z Chrystusem, której konsekwencją jest Zmartwychwstanie. W ciemności różnych życiowych doświadczeń, chrzest jest potężnym światłem, który ukazuje nam nadzieję światłości – zmartwychwstanie.

Zstąpienie do Otchłani
źródło: praobraz.wordpress.com

Podczas Liturgii Światła diakon lub kapłan śpiewa hymn na cześć świecy paschalnej: Exultet. Rozpoczyna się on po podzieleniu się światłem, które zapala się od Paschału. Kościół rozświetla się w ciemności od wzajemnego przekazywania sobie tego światła. Paschał i Jego Światło jest symbolem Chrystusa Zmartwychwstałego, ale także symbolem naszej wiary. Wiara każdego z nas jest jak światło, pochodzi od Chrystusa umarłego i zmartwychwstałego. Wiara każdego z nas jest dla drugiego światłem, umocnieniem, ukazaniem Boga. Bo ten drugi może jeszcze nie brać światła od Chrystusa, ale może brać światło, które znajduje dzięki naszej wierze. Nasza wiara ukazuje mu rzeczywistość, której być może nie zna. Z wiary rodzą się uczynki.

Mrok nie zwycięża światła, które pochodzi od Chrystusa. Święty Jan zapisał:„Bóg jest światłością i w Nim nie ma żadnej ciemności. Jeżeli [zaś] chodzimy w światłości, tak jak On sam trwa w światłości, wtedy mamy jedni z drugimi współuczestnictwo, a krew Jezusa, Syna Jego, oczyszcza nas z wszelkiego grzechu”(1 J 1, 5-7). Liturgia Wigilii Paschalnej rozpoczyna się procesją, która ukazuje światło Paschału. Zaczyna się w ciemności. Paschał jest wnoszony w ciemności. Nikły, mały płomień, który rozprzestrzenia się. W ciszy tej procesji rozbrzmiewa głos kapłana: „Oto światło Chrystusa”. Paschał choć kapłan rysuje na nim krzyż i symbole ran Chrystusa, które są wyrazem męki i śmierci, jest także symbolem zmartwychwstania i radości, mocy zwycięskiego Pana. Po wniesieniu Paschału rozpoczyna się pieśń pochwalna, pieśń triumfu: Exultet. Exultet brzmi potężnym śpiewem całego ludu w świątyni, aby poruszyć nasze serca. Aby każdy z nas mógł wyśpiewać pieśń nową, pieśń za wielkie dzieło zbawienia. Wychwala ona miłosierdzie wszechmogącego Boga, wspominając historię grzechu, błogosławionej winy, wielkiego Odkupiciela człowieka – Chrystusa. To pieśń miłości wyśpiewana przez Chrystusa, który oddał za każdego z nas swoje życie.

Exultet jest jak żydowska haggada, czyli opowieść mówiona na wieczerzy w święto Paschy. Najmłodszy uczestnik żydowskiej uczty paschalnej pytał ojca rodziny, jaki sens posiada spożywana uczta, wówczas otrzymywał odpowiedź przywołującą historyczny fakt wyzwolenia Izraelitów z Egiptu i całą historię Boga, który działał w dziejach Izraela. Przy opowiadaniu haggady ważne było, aby ten, kto opowiada, tak mówił, aby każdy człowiek był świadomy i czuł się tak, jakby to on właśnie był wyzwolony z Egiptu. Exultet jest ową haggadą, która opowiada nam nie tylko historię zbawienia ludzkości, ale w niej każdego z nas dotyka tak, że jest świadomy, że tej nocy także i on został odkupiony.

Liturgia Słowa przewiduje dziewięć czytań biblijnych: siedem starotestamentalnych, epistołę oraz ewangelię, które są przeplatane psalmami responsoryjnymi i modlitwami. Wszystkie czytania opisują historię zbawienia od Stworzenia świata, poprzez ofiarę Abrahama, ucieczkę z Egiptu, przejście przez Morze Czerwone, przez proroków aż do Zmartwychwstania Pana Jezusa. Podkreślają i nieustannie pokazują wypełniającą się obietnicę Boga, który pragnie odkupić człowieka z niewoli grzechu, zbawić uświęcając i obdarować Miłością włączając w obieg życia. Szczególnie modlitwy następujące po czytaniach ukazują dar i łaskę sakramentu chrztu świętego. Łaska zakłada darowanie jakiegoś zła, przebaczenie. Chrzest jest łaską, bo usuwa grzech pierworodny. Dar jest darmowy. Chrzest jest darem życia Bożego.

Po ostatnim czytaniu ze Starego Testamentu i modlitwie, kapłan intonuje hymn „Chwała na wysokości”, w trakcie którego, podobnie jak podczas Mszy Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek, uderza się we wszystkie dzwony, grają organy. Po uroczystym hymnie celebrans odmawia modlitwę zwaną kolektą. Następnie lektor odczytuje Epistołę, a później śpiewane jest uroczyste Alleluja.

"Alleluja" pochodzi z języka hebrajskiego i stanowi okrzyk, zachętę do wychwalania Boga - "Hallelujah". Czasownik halal znaczy: wysławiać, sławić. Pierwsza część tego słowa, czyli Allelu- to forma zachęcająca, którą należy przetłumaczyć: chwalmy, wysławiajmy. Z kolei końcowe -ja (-jah) to skrót imienia Boga: JAHWE.

Okrzyk Alleluja, towarzyszy nam prawie przez cały rok, przed Ewangelią. Tylko w okresie Wielkiego Postu znika, aby w czasie Paschy mogła ujawnić swe znaczenie. Jest bowiem okrzykiem radości z tego, że Bóg przychodzi w swoim słowie zawartym w Ewangelii; Ten, który zwyciężył śmierć, obwieszcza człowiekowi Dobrą Nowinę, że także w nim śmierć jest zwyciężona. Jest to więc śpiew na cześć Chrystusa zmartwychwstałego - Jahwe, który Jest, by działać. Chrystus, który zwyciężył śmierć, daje swoje słowo po to, by ono spełniało się w naszym życiu. Każdy śpiew Alleluja przed Ewangelią otwiera nasze serca na słuchanie Słowa Dobrej Nowiny. Na słuchanie Zmartwychwstałego Słowa, które codziennie przeprowadza nas przez Paschę.

cdn.

s. Monika od Jezusa Chleba Życia